vrijdag 31 december 2021
Hier lig ik in mijn kribbe, mijn strozak hagelwit
De stal een kleine kamer, gemaakt voor dit soort shit
Als Jozef en Maria kijken mijn oncologen toe
Het zwaar infuus maakt min of meer per druppel levensmoe
‘Stel dat het zou kunnen…’, zingt een engelenkoor
De herders worden wakker, gaan met Hallelujah door
De Wijzen – Facebook, Twitter en natuurlijk Instagram –
Bedelven me met hartjes, ‘veel liefs uit Rotterdam!’
Het jochie met het trommeltje: daar is mijn eigen Wolf
Met Elvis, Rover, Maantje Piet, het blijft een heel gevolg
Waar is mijn Daan, denk ik, en kijk, daar staat ze in de deur
Ik zie haar ogen breken bij mijn schemerbleke kleur
De os en ezel zijn er niet, maar wel is er een kaart
Van Grijze Poes en Bruine Poes, hond Dolly kwispelstaart
‘Wat waren we gelukkig’, zucht ik met warm verdriet
‘We zijn nog steeds gelukkig!’, vindt wijze Maantje Piet
Een ongevaccineerde legt beslag op onze stal
En ik moet in m’n eentje naar een teringdrukke hal
Het Weihnachtsoratorium, ik zet het op mijn kop
De tekst is nogal klote, maar de noten blijven top
‘Zeg Heer,’ vraag ik, ‘als u belooft mij niet te snel hier weg te halen
Dan wil ik als cadeautje terug dat ding nog wel hertalen?’
De god die altijd bij me is, de Rotjesgod van binnen
Besluit dat het te laat is om daaraan te beginnen
‘Geef liever maar de boodschap door van Imagine-day’
(En wie daarnaar benieuwd is: lees dit weekend het AD!)
De eerste Trouw die ik zag, was voor de boezem van Phil Bloom
En dit wordt dan mijn laatste, als afscheid met een boem
Ik wens de wereld beterschap, houd allen goede moed
Want op een dag, wie weet al snel, komt alles, alles goed!
2021
Dit kerstgedicht siert vrijdag 24 december de voorpagina van de beste krant van Nederland. En op pagina 3 laat Iris Pronk de schrijver zelf aan het woord. Ik citeer:
Jan Rot schrijft naar eigen zeggen ‘altijd en uitsluitend over zichzelf’. Daarom gaat zijn kerstgedicht voor Trouw over ziekte en dood, oncologen en een zware chemokuur. Maar ook over zijn geluk met de ‘jonge Rotjes’.
Of hij een kerstgedicht wil schrijven voor de voorpagina van Trouw? Tekstdichter en zanger Jan Rot reageert meteen enthousiast. ‘Dat klinkt wel heel leuk’, appt hij. ‘En dat als kerstkind...’ Zaterdag, op Eerste Kerstdag, wordt hij 64 jaar.
‘Ik heb het altijd wel speciaal gevonden, als op je verjaardag overal klokken beieren en iedereen het heeft over de mooiste dag van het jaar’, schrijft hij later in een e-mail, want aan interviews doet Rot niet meer. ‘Ik wilde op mijn verjaardag altijd pannenkoeken eten, maar dat vond mijn moeder niet zo’n leuk kerstdiner. Dus ruilde ik met mijn vader, die Tweede Kerstdag jarig was.’
Deze verjaardag zou wel eens de laatste kunnen zijn, want Rot is ernstig ziek. Afgelopen zomer werd bekend dat hij ongeneeslijke darmkanker heeft met ‘uitzaaiingen alom’. Een milde pillenkuur slaat niet aan, alle uitzaaiingen zijn gegroeid. Daarom krijgt Rot een zwaar chemo-infuus op oudjaarsdag. Niet op Eerste Kerstdag, zoals zijn gedicht suggereert, ‘maar deze dichterlijke vrijheid staan we ons toe’.
Drie maanden tot een jaar geven de artsen hem nog. ‘Het is heel raar te beseffen dat je niet ouder zult worden’, schrijft Rot, die begin deze maand ook nog corona kreeg, ondanks een boosterprik. Hij was er flink beroerd van. ‘Ook merk ik dat de buitenwereld me minder kan schelen. Onze vier digitale kranten kijk ik nauwelijks in, de toekomst, daar hoor ik al niet meer erg bij.’
Al leest hij de kranten niet meer, hij schrijft er wel in: vrijdag 24 december publiceert het Algemeen Dagblad een autobiografisch kerstverhaal van Rot. ‘De verwijzing (in bovenstaand gedicht) naar Imagine-day in het AD lijkt een grapje, maar het verhaal zal Trouw-lezers zeker interesseren. In het begin van mijn ziekte, toen ik niets kon binnenhouden, ben ik in een psychose geraakt, waarin ik ineens de stem van God hoorde.’ Rot dacht zelfs dat hij Jan Jezus de messias was en belandde op de psychiatrische afdeling van het Erasmus Ziekenhuis in Rotterdam.
Rot maakte furore met hertalingen van klassiekers, van hits van zijn held Leonard Cohen tot de musical Hair en de Matthäus Passion van Bach. Over zijn kerstgedicht heeft hij niet meer te melden dan wat erin staat. ‘Geen vage poëzie, maar lekker strak qua rijm en ritme. Ik schrijf altijd en uitsluitend over mezelf en hoop dan maar dat anderen er iets aan hebben. Laat de liefde binnen ons gezin inspiratie zijn.’
Echtgenote Daan is ook wel bekend als ‘Dame Daan’ uit Rots hertaling van het Rolling Stones-nummer Lady Jane. Samen hebben ze vier kinderen: dochters Elvis (19) en Maantje Piet (10) en zonen Rover (16) en Wolf (13). Vermoedelijk zit het hele gezin op 25 december op de bank voor de tv. ‘Ik ga in de dvd-dozen zoeken naar It’s a wonderful life met Jimmy Stewart, de ultieme kerstfilm, al hebben de jongste Rotjes Home Alone ook nooit gezien, dus dat wordt ook tijd.’
‘O ja’, mailt Rot later nog. Hij heeft een correctie op zijn kerstgedicht. ‘Wil je van borsten boezem maken, want dat is mooie binnenrijm met Phil Bloom.
Ook op 24 december verschijnt de 2021-versie van zijn ontroerende Wij zijn er nog-serie. Door Jans naderende einde is deze laatste aflevering extra aangrijpend. Bekijk ze hier alle vier:
Wij zijn er nog 2021;
Wij zijn er nog 2020;
Wij zijn er nog 2019;
Wij zijn er nog 2018.
