maandag 13 januari 2025
018.
oars bin ik mei dy
eigen bin ik dy net langer frjemd
omjûn ûntjûn opjûn troch dy
mei wa’t it dik oan is
mei wa’t ik troch it libben gean
mei wa’t ik troch it libben moat
bin ik oars
oars bin ik mei dy
oars en neaken
eigen bin ik dy
ûntsifere besifere
opnaam dield
eigen
net langer frjemd
beam fiich en blêd binne wy
bleat yn ús genedige feltsjes fan ljocht
strûpt troch hoe’tsto my
ik dy besjoch
op in swart bêd lykje ik wyt
yn in swart hok kom ik los
bliuw ik net langer
skraal en lyts
neaken bin ik
mei dy is ik in oar
nei wa’t ik sjen kin
2024
Er is een nieuwe bundel van Tsead Bruinja, getiteld: Wat deed ik daar.
Geen vraagteken achter de titelvraag Wat deed ik daar?
Geen achterplat en geen paginanummering.
Geen gedichtenbundel – nou ja, naar zijn eigen zeggen dan –, maar een voluptueus biografies visiedocument met intermezzo’s en af en toe een gedicht.
Wel een motto (van Vasalis).
Wel ‘hoofdstukken’ (namelijk vijf afdelingen) – met elk een ‘inleiding’.
Wel een inhoudsopgave (nou ja, zonder nummering, dus alleen met titelvolgorde) en aantekeningen (om een aantal gedichten te duiden). [*]
In deze rubriek lees je Tsead Bruinja (1974) vaker, want ik vind hem een heel bijzondere dichter. Ruime aandacht was er naar aanleiding van het verschijnen van zijn bundel Ingebed (2022) - lees hier. Nu is er een nieuwe bundel. Vijf afdelingen dus. Aan de eerste gaat een nextdoor-bericht vooraf. Nextdoor is, zo lees ik op de gelijknamige website, een buurtapp. Ik citeer: Een laagdrempelig buurtcommunicatieplatform. Op Nextdoor leggen buren snel en gemakkelijk contact met elkaar over alles wat er in de buurt gebeurt. Na een succesvolle pilotperiode bouwen nu al 93 buurten in verschillende steden en dorpen aan een betere buurt […]. Gemiddeld gaan er 200 gesprekken per dag op Nextdoor over gezellige activiteiten zoals het organiseren van een buurtborrel, over nuttige zaken zoals het lenen van een boor of het verkopen van een kinderfietsje, en over waarschuwingen bij noodgevallen of overlast.
Het gesprek dat Bruinja optekent, is zo’n waarschuwing: Er collecteren twee keurig uitziende mannen voor de stichting Wilde Ganzen in de buurt. Zojuist op de Haarlemmer Houttuinen. Niet op ingaan. Hun pasje fondsenwerving klopt niet. Meteen begrijp je ook meer van de keuze voor het motto van Vasalis (uit het gedicht Duif): De hemel boven ’t park werd licht, | de bomen stonden groen, afzonderlijk, | en ieder leek een bos, zo vol, zo wonderlijk | en in zichzelf gekeerd, prevelend opgericht. Met de vergelijking van die bomen doelt hij natuurlijk op ons mensen. En Bruinja? Tja, wat deed hij daar?
019.
anders ben ik met jou
eigen ben ik jou niet langer vreemd
omgeven ontgeven opgegeven door jou
met wie het dik aan is
met wie ik door het leven ga
met wie ik door het leven moet
ben ik anders
anders ben ik met jou
anders en naakt
eigen ben ik jou
ontcijferd becijferd
opgenomen gedeeld
eigen
niet langer vreemd
boom vijg en blad zijn wij
bloot in onze genadige huiden van licht
gestroopt door hoe jij mij
ik jou bezie
op een zwart bed lijk ik wit
in een zwart hok kom ik los
blijf ik niet langer
schriel en klein
naakt ben ik
met jou is ik een ander
die ik kan bezien
[*]
Aantekeningen om gedichten te duiden. Maar over het gedicht van vandaag staat er wel dat het Friese gedicht hier in 39 verschillende dialecten en (streek)talen te beluisteren is, maar niet dat de Nederlandse versie in maart 2023 het Boekenweekgedicht was, passend bij het thema van dat jaar: Ik ben alles.
