vrijdag 20 september 2024
Ik voel dat ik haar mis
[Luister hier]
Ik voel opeens dat ik haar mis.
Ik ben opeens weer zo alleen.
Zij was 't begin van elke dag
en steeds als ik haar zag,
haar blik, haar lach, haar oogopslag…
Het maakte deel uit van mezelf,
zoals m'n hoofd, zoals m'n hart ...
O, ik was vroeger zo zelfstandig
en vanzelf ben ik dat nog.
Natuurlijk brengt zo'n vrouw
niet echt verandering en toch...
Ik voel opeens diep in m'n hart
dat zij er niet meer is.
Ik voel dat ik haar mis.
[…]
Ik ben een heel zachtmoedig man
met straffen nooit zo snel,
nooit zo fel
Altijd weer denk ik:
nu ja, we zien nog wel.
Ach, een heel zachtmoedig man ...
Maar ik neem haar niet terug!
Weet dat ik daar niet aan begin!
Ook al brult ze nog zo hard,
op haar knieën voor mijn part.
De deur gaat dicht!
Ze komt er niet meer in!
Maar ach, zoals ze 's avonds mij
‘Welterusten’ zei ...
Haar blik, haar lach,
haar oogopslag.
Het maakte deel uit van mezelf,
zoals m'n hoofd, zoals m'n hart ...
‘t Is maar gelukkig dat ze een vrouw is,
want een vrouw opgeven ... och,
van roken kom je ook wel af
uiteindelijk ... en toch:
Het voelt zo anders in dit huis
nu zij er niet meer is.
Ik voel dat ik haar mis.
1960
Ter afsluiting van dit blokje.
LP-uitgaven van My Fair Lady (1960),
met in de hoofdrollen: Wim Sonneveld (Higgens)
en Margriet de Groot (Eliza)
Ik voel dat ik haar mis zingt Wim Sonneveld in My Fair Lady:
Eliza Doolittle is een jonge vrouw uit de arbeidersklasse die, aan het begin van de twintigste eeuw, in Londen bloemen verkoopt op de markt van Covent Garden. Ze heeft weinig manieren en ze praat plat Engels. Op een dag zien Professor Henry Higgins en Kolonel Pickering haar daar aan het werk. Higgins gaat een weddenschap aan met zijn vriend kolonel Pickering dat hij Eliza in korte tijd niet alleen perfect Engels kan leren maar haar ook de gangbare etiquette in de hogere kringen eigen zal maken. Hij slaagt uiteindelijk in zijn opzet, maar tijdens het proces is Eliza zodanig geëmancipeerd geraakt, dat zij aangeeft niet langer afhankelijk te zijn van de huisvesting bij en vaderlijke bemoeienis van Higgins; zij besluit haar eigen weg te gaan. Dan realiseert Higgins zich hoe zeer hij aan haar gehecht is geraakt – of beter gezegd: hij is van haar gaan houden.
Seth Gaaikema: De musical is een vrije vertaling van Pygmalion van Bernard Shaw. Hij had het stuk bedoeld als een satire op de maatschappij. De boodschap moest zijn: echte beschaving bestaat niet. Als je maar netjes leert praten en een paar sociale trucjes kent, ben je al wat men ‘beschaafd’ noemt. Beschaving is niet meer dan een dun laagje vernis. Maar alhoewel opgezet als een harde satire, werd het een emotioneel verhaal. Op het moment dat Eliza Doolittle haar entree maakt, loopt het ook voor de cynische Shaw uit de hand. […] Het wonder van dit stuk: je denkt als schrijver alles op een rijtje te hebben en dan komt Eliza binnen en alles wordt anders. Dat geldt voor Bernard Shaw, voor professor Henry Higgins en voor Paul van Vliet [hoofdrolspeler in de bewerking van 1995, FV]… En dus ook voor Seth Gaaikema.
FRANK VERHALLEN SCHRIJFT BIOGRAFIE SETH GAAIKEMA
Seth Gaaikema lijkt in de wieg gelegd om, in navolging van zijn beide ouders, predikant te worden, maar al jong raakt hij in de ban van het schrijven van liedjes en conferences en het vertalen van musicals. Als student Nederlands schrijft hij al voor de cabareticonen van dat moment. Wim Sonneveld trekt de 18-jarige in 1960 aan voor het vertalen van de musical My Fair Lady en Wim Kan laat hem teksten schrijven voor zijn oudejaarsavondconferences voor de VARA-radio. Seth Gaaikema is het die de eerste cabaretier die het jaar beschouwt in oudejaarsavondconferences en daarmee in 1970 Wim Kan over de streep (van radio naar televisie) trekt. Kortom: we hebben te maken met een wonderkind.
Boekuitgaven van de Nederlandse bewerking van
My Fair Lady, waaronder die uit 1995
met Paul van Vliet en Vara Mann in de hoofdrol
Maar… na tien succesjaren raakt eind jaren zeventig het cabaret zoals Wim Kan, Paul van Vliet en hij dat maken uit de mode. De solisten die opkomen, onder wie Freek de Jonge, Youp van ’t Hek en Herman Finkers, verguizen de taalgrapjes en het engagement; cabaret moet voortaan uit het hart en niet langer uit het hoofd komen. Vooral Seth Gaaikema moet het ontgelden en daar worstelt hij zijn hele verdere leven mee.
Weer een decennium later, in 1990, benadert Joop van den Ende hem voor het vertalen van de musical Les Misérables en het resultaat is zo sterk dat hij alle buitenlandse musicals daarna ook vertaalt; Nederland erkent hem weer zoals in zijn vroegste theaterjaren.
Dat veelzijdige kunstenaarschap en de erkenning daarvan vormen, samen met tal van andere aspecten, het uitgangspunt voor een biografie, waarin de veranderende tijdgeest binnen het cabaret en de religie, maar ook de tijdgeest die hij als politiek cabaretier op de korrel nam, breed worden belicht.
