zondag 30 juni 2024
We zien geen sterren aan de hemel. We bekijken
hyperobjecten met andere parameters.
Op de aardkorst ligt een laagje mens te zonnen.
We wentelen ons in het zand, vinden
contouren. Er moeten lichamen ons vooraf
zijn gegaan. We geloven niet dat we iets
achter ons zullen laten. Geen man, geen vrouw,
maar hartslag. In het water vloeien we samen:
adem van het water, in de bodem diep gebons.
De hitte kan ons niet weerhouden van het kijken.
Naakt wachten we op de totale verduistering. We merken
geen sterren aan de hemel. Veel is zonder ons.
2024
Na Hollands Maandblad, Elders Literair en Dichter het vierde poëzietijdschrift met een nieuw nummer waaruit ik werk kies: de tweedemaandelijkse Poëziekrant. Daarvan verscheen de vierde 2024-editie, met besprekingen van nieuwe bundels en natuurlijk met recente poëzie, waaronder deze keer alle gedichten van het befaamde Vlaamse kunst- en poëziefestival Watou 2024, dat van 6 juli t/m 1 september plaatsvindt in de Westhoek.
Watou startte in 1980 onder bezielde leiding van dichter en poëziebemiddelaar Gwy Mandelinck, die 5 april jl. overleed, 87 jaar oud. Poëziekrant is ook een eerbetoon aan hem, zoals via het gedicht van vandaag. Het krijgt, samen met een portretfoto van Mandelinck en met diens gedicht Dat er sterren, een ereplaats in een herdenkingskamer van het festivalhuis van Kunstfestival Watou.
Dat er sterren
Dat er sterren boven ons gespijkerd staan,
dat het hamert in ons hoofd;
de wereld ons te buiten gaat alsof men
op het kookpunt van het water naar
ons fluit; wij van dorst vergaan,
dat je een hand verheft
die voor een zee van tijd het zoute
van het zoete water scheidt.
2009
Uit het vooraf op deze gedichten als Hommage aan Mandelinck:
In het gedicht Dat er sterren lijkt de wereld te groot voor de mens. Er heersen ontbering en machteloosheid op aarde. Dat gevoel van machteloosheid vinden we ook terug in Geen sterren, het antwoordgedicht van Demets, vanwege de klimaatopwarming. In zijn boek Hyperobjects.Philosophy and Ecology after the end of the World, uit 2013, introduceerde de Brit Timothy Morton het idee van hyperobjects: objecten die zo massaal over de hele wereld gedistribueerd worden dat ze niet te beschrijven vallen met plaats- en tijdsgebonden parameters. De opwarming van de aarde is voor Morton een voorbeeld van een hyperobject. Morton legt een verband met het antropoceen, een begrip dat omschrijft dat de menselijke impact op de ecologie zo groot is dat de invloed ervan niet meer genegeerd kan worden.
