dinsdag 09 april 2024
zelf krijg ik geen pensioen,
maar om me heen zie ik er veel,
waarbij de vrijheid een illusie blijkt
nog niet eerder zo druk gehad, vertellen ze
2024
Mooi interview (door Ally Smid) in Trouw de voorbije week (dinsdag 26 maart) met Judith Herzberg, inmiddels 89 jaar. Dit vanwege drie ‘wapenfeiten’: haar toneelstuk Rivka beleeft in Duitsland een heropvoering, haar boek Jo – een ode aan de Brabantse vrouw die het gezin Herzberg kwam versterken toen Judith klein was – is geprezen en er verschijnt een nieuwe dichtbundel met Hopla’s.
Enkele citaten:
Ze is altijd de oudste als ze ergens is. Dat is ze inmiddels gewend. ‘Ik ken niemand van mijn leeftijd.’ Gelauwerd en geliefd taalkunstenaar Judith Herzberg is blij dat ze zelfstandig woont, vrienden doen boodschappen voor haar. ‘Als jij in zoiets als een verpleeghuis moet, zei een vriend, dan ben je meteen dood. Dat denk ik ook.’ En ze houdt een vurig pleidooi voor huizen waar jongeren en ouderen samen wonen. ‘Alleen witharigen bij elkaar zetten is ongezond. Als die jongeren dan druk zijn, moeten de ouderen daar maar aan wennen. Vind het leuk! Het heen en weer brengt meer bloei.’
Over haar toneelstuk Rivka:
Naar haar idee is Rivka misschien wel haar beste stuk ooit. Alleen al op papier is het een huiveringwekkend schouwspel: halverwege de Tweede Wereldoorlog in Amsterdam, waarbij een jong stel panisch spullen aan het inpakken is. Het speelt zich af in één kamer waar deze Erna en Jacob net hun baby hebben meegegeven aan iemand die ze nauwelijks kennen. Beiden zijn totaal onzeker over wat er met hen gaat gebeuren. Alleen het ledikantje moet nog uit elkaar gehaald worden, en verstopt, want het zou verraden dat er een kindje was. […] In Nederland is het stuk nog niet opgevoerd. Rivka is het verhaal over onzekerheid, angst en dreiging, over moeten vluchten. 'Heel actueel dus', zegt Herzberg. 'Je kunt het ook laten slaan op mensen die nu moeten vluchten. Niet weten wat je mee moet nemen. Niet weten of jij of je geliefde of je kind het redt. En of je die ooit terugziet.'
Over haar boek Jo:
Een hartverscheurend liefdevol en lichtvoetig memoir als eerbetoon aan een vrouw die Herzbergs leven heeft gered. Een bundel met teksten en foto’s van Jo en het gezin Herzberg, tekeningen en ‘fliedertjes’ die Jo altijd had bewaard. ‘Ik wilde Jo, en mensen zoals zij was, in het daglicht zetten. Ik ging er niet vanuit dat anderen het mooi moesten vinden. Ik heb geboft met al die moedige mensen aan wie ik mijn leven te danken heb. Onderduikouders. Iedereen die mij niet heeft verraden. Ik ben onlangs nog in Brabant geweest, waar Jo vandaan kwam. Een verre neef, die haar goed had gekend, vertelde me dat ze terug bij haar familie niet meer over de oorlog wilde praten. Dat heb ik ook een beetje.'
Over haar Hopla’s:
Typisch Herzberg: met de deur in huis vallen, ons op het verkeerde been zetten, dingen tot personen maken of anderszins opmerkelijke observaties. Zo ook haar hopla’s: haar ultrakorte gedichten, al dan niet op rijm. Het derde deel in een reeks hopla’s, Bijna 90 Hopla’s, komt binnenkort uit. ‘Ik weet van mensen die hopla’s op hun nachtkastje hebben liggen. Vallen ze hopla in slaap.’
Intimiderend
oude vrienden
met hun nieuwe
halfbakken liefdes
effe wenne
