Madoda Ngenzeni na
[Wat heb ik misdaan?]

Een spoorwegstation in Soweto:
een wachtkamer, een harde bank, 
een zwerver die stil ligt te slapen, 
gewend aan de herrie en stank.

Drie kerels van bijna twee meter.
Hun trainingspak: groen, zwart en goud. 
Hun leeftijd: zo rond vijfentwintig. 
De zwerver is veertien jaar oud. 

Het kind tracht nog even te vluchten.
Het lukt niet, ze hebben hem beet. 
Ze smijten hem ruw in een auto 
en spuiten weg als een komeet.

‘Heb jij kameraden verraden?
Dat kost je op zijn minst levenslang.’
Vol leedvermaak lachen de mannen. 
De jongen blijft stil, hij is bang.

Hij wordt in een kamer gesmeten 
als een lastige blaffende hond.
Een harde trap tegen zijn schenen. 
Het joch ligt versuft op de grond.

Vier mannen met zwepen en staven 
staan achter een vrouw in de deur.
Haar grijnslach verraadt zelfvertrouwen.
Haar blik is die van een dompteur.

‘Jij bent dus die kleine verklikker?; 
vraagt zij. ‘Sta eens op van de grond.’ 
Dan, als hij staat, geeft ze 'm een vuistslag. 
De jongen proeft bloed in z’n mond. 

Maar toch blijft hij moedig ontkennen.
Dan geeft ze 'm een stomp in zijn maag. 
En daarna pakt Winnie Mandela 
de zweep en weer stelt zij die vraag.

Zo wordt Stompie Seipei gemarteld.
De grond kleurt zich heel langzaam rood. 
Dan zegt Winnie: ‘Jongens, het spijt me, 
mijn armen doen pijn. Sla hem dood.’

1990


Pieter van Empelen, Fred Florusse, George Groot, Jacques Klöters, Anke Petersson – gevijven een van de beste cabaretgezelschappen van de 20ste eeuw: Cabaret Don Quishocking (1967-1983). 
Binnen het gezelschap is Fred de beste uitvoerder; het repertoire is voornamelijk van George en Jacques. Maar Fred schrijft wel teksten, zoals dit lied voor een theatersolo van Joke Bruijs, een van de cabaretiers die hij na Don Quishocking gaat regisseren. 

De aanleiding: Winnie (vrouw van Nelson) Mandela is in 1991 betrokken bij de ontvoering en mishandeling van Stompie Seipei. De lijfwachten van haar privémilitie, Mandela United, voeren in die jaren een schrikbewind in Zuid-Afrika en hebben veel doden op hun geweten, onder wie deze 14-jarige jongen. Wat er precies gebeurt, is verklaard door een man die tegelijk met Stompie is ontvoerd, maar het wél overleeft. 

Terug naar Cabaret Don Quishocking:
Anke overlijdt in 2010 en Pieter in 2017. Het ontroert me te weten dat George en Jacques gisteren aan het sterfbed zaten van Fred: 6 februari 1938 – 21 maart 2023. Ze moeten hem laten gaan...