donderdag 26 mei 2022
[Beluister hier.]
Ver van mijn bed staat een stad vol huizen,
er zit een jongen in zo’n huizenrij
woordjes te leren, sommen uit te pluizen.
En deze jongen is een zoon van mij.
Zijn vorige rapport viel bitter tegen,
daarna heeft hij zeer goed zijn best gedaan:
zijn zevens werden achten, zelfs een negen.
Helaas…de onvoldoendes bleven staan.
Zou het weer een gevolg zijn van de scheiding,
als deze jongen straks klas drie niet haalt?
Onder mijn strakke vaderlijke leiding
was hij niet in de wiskunde verdwaald.
Ik sprak mijn ex, want er moest bijles komen.
We zijn in een intiem gesprek geraakt.
Maar zij die eens de vrouw was van mijn dromen,
heeft van die bijlessen geen werk gemaakt.
Mijn zoon, kon ik de afstand maar doorbreken,
en als een vader, tevens kameraad,
deze troostrijke woorden steeds weer spreken:
kijk, jongen…a² + b² = c².
1986
Lied uit de roemruchte VPRO-jongerenserie Geef je ouders maar weer de schuld, waarin Gijs de Lange zijn televisiedebuut maakte. Notabene als vrouw: Annie, echtgenote van Nol (Frits Lambrechts) en moeder van dochter Dolly (Sylvia Millecam) en zoon Gerard (een pop). Uit de archieven:
Omdat de VPRO graag een jeugdserie wilde in de stijl van De Stratemakeropzeeshow en J.J. de Bom voorheen 'De Kindervriend' werd het schrijverscollectief van deze series gevraagd een nieuwe reeks te bedenken. De relatie tussen ouders en hun kinderen werd het centrale thema. De titel was ontleend aan een aflevering van J.J. de Bom, waarin iemand zijn gedrag verklaart door te zeggen dat hij een ongelukkige jeugd heeft gehad en vervolgens te horen krijgt: "Welja, geef je ouders maar weer de schuld". Tegelijkertijd wilde men om vergelijkingen te voorkomen niet dat dezelfde acteurs (Wieteke van Dort, Joost Prinsen en Aart Staartjes, FV) uit de populaire VARA-series te zien waren.
Aart Staartjes werd wel voor de regie gevraagd en speelde af en toe een bijrol. Frits Lambrechts was de enige acteur die al bekend was. De nieuwe talenten Gijs de Lange en Sylvia Millecam waren afkomstig van het theatergezelschap Globe. Iedere aflevering werd opgenomen met publiek en bestond uit een aantal korte scènes en liedjes, waarin humor de boventoon voerde. […] Vast onderdeel was het gezin waar door een meningsverschil altijd ruzie ontstond. […].
De vader was geïnspireerd op het personage Archie Bunker uit All in the family en zeker net zo uitgesproken. Als in een gesprek met zijn dochter het woord 'zwarte' valt, zegt hij: "Oh, dat mag ik natuurlijk niet zeggen. Ik bedoel de allochtone bevolking die, als ze in het donker zonder reflectoren lopen, niet worden opgemerkt".
De schrijvers omschreven hun soms grimmige teksten niet voor niets als "generatievernietigend" en "een onfrisse kijk op het gezin". Vrijwel alle makers aan de serie, zowel voor als achter de schermen, zouden later ook meewerken aan Het Klokhuis.
Waarom deze vandaagse keuze? Omdat acteur-regisseur Gijs de Lange vandaag is overleden. Was een half jaar jonger dan ik, maar dubbel zo aardig. Had een zeldzame longziekte. Ik schrok van het bericht. Jeroen 66, Jan 64, Gijs 65...
Zeg Gijs, kon ik de afstand maar doorbreken,
en als een vriend, tevens kameraad,
deze troostrijke woorden steeds weer spreken:
'Kijk Gijs, start² + leef² = j'gaat².
