vrijdag 07 mei 2021
Als een kat in het nauw
Als de ster in een dorpsgebouw
Deed ik, trouw aan mezelf, wat ik wou
Als een worm aan een haak
Don Quichot met zijn heilige taak
Keek ik steeds in aanbidding naar jou
En ook, leek ik ooit liefdeloos
Dan hoop ik zo, blijf niet al te lang boos
En ook, was ik rauw in de rouw
Besef dan wel, het ging nooit over jou
Meer als een doodgeboren kind
Als de stier die nooit ‘ns wint
Elke vrind, die ik blind heb weggedouwd
Maar ik zweer wat ik zing
Dat van alles wat minder goed ging
Maak ik ieder ding goed met jou
Ik zag een zwerver leunen op zijn houten kruk
Hij zei tot mij: “Vraag niet te veel van geluk.”
En een zwoele dame leunend in haar donkere deur
Zij riep naar mij: “Hé, geef je leven kleur!”
Ook als een kat in het nauw
Als de ster in het dorpsgebouw
Deed ik, trouw aan mezelf, wat ik wou
1969
Het origineel, Bird on a wire (lees ook hier), is van 1969, maar deze vertaling staat in het zojuist verschenen tweede deel van de Beste liedjes ooit, met 160 vertalingen van de beste liedjes ooit, vervaardigd en toegelicht door Jan Rot. Zo schrijft hij bij dit lied onder meer:
Tuurlijk begon ik mijn vertaling met Als een vink op het touw, maar gek genoeg kom je dan niet los van het origineel. En hobbelt erachteraan.
In deel 1 lichtte hij ook de Rot-vertaalmethode uitvoerig toe en noemde daar onder meer de zeven hoofdzonden van vertalers:
1. slappe aftreksels voor wereldzinnen;
2. gesmokkel met noten en lettergrepen;
3. verkeerde klemtonen en stugge klanken op lange noten;
4. het negeren van klank-, eind- en voorrijm;
5. onlogisch afgebroken woorden en teveel samentrekkingen;
6. archaïsche of onlogische woorden omwille van het rijm;
7. gebrek aan brille.
En hij voegt daaraan toe:
daarbij wens ik ze vooral toewijding en zitvlees, want hoewel de meest geweldige teksten zijn geschreven in vijf minuten, gaat dat voor vertalingen zelden op…
Met hetzelfde lied, Bird on the wire, begint en eindigt de graphic novel On a wire van Philippe Girard, die zojuist in Nederlandse vertaling verscheen. Een fragmentarische verbeelding van het leven van Leonard Cohen (1934-2016), zoals zijn jeugd in Montreal (met al vroeg de ambitie een groot schrijver te worden) en zijn one-night stand met Janis Joplin, die de aanleiding vormde voor zijn prachtige song Chelsea Hotel [*], waarin hij haar naam toch niet had moeten noemen, vond hij later. En natuurlijk zijn faillissement doordat manager Kelly Lynch zijn vermogen stal (waarna hij, weliswaar noodgedwongen, zijn mooiste optredens gaf) en de invloed van de Japanse Zenmeester Kyozan Joshu Sasaki op zijn leven.
[*]
Hier prachtig gecoverd door Rufus Wainwright.
