maandag 26 oktober 2020
MIJN GEVOELENS SLOEGEN DOOR
EN MIJN GEDACHTEN VONKTEN DOOR MIJN KOP
SCHAAMTE VERANDERDE IN TROTS
EN ANGST IN HOOGMOED
IK GELOOF NOCH IN MIJN PEN NOCH IN MIJN PISTOOL
MAAR IK HEB ZE NOG WEL BIJ DE HAND
IK GELOOF NIET IN MIJN LACH
EN IK GELOOF NIET IN MIJN TRANEN
DUS IK LOOP WAT ROND TE KUCHEN
NU SCHRIJF IK GEDICHTEN MET EEN GEBROKEN HAND
IN EEN TAAL DIE ZO LANGZAMERHAND
MEER SCHADE HEEFT OPGELOPEN DAN MIJN MOEDERTAAL
NU SCHIET IK OP MENSEN
DIE NIETS ANDERS BEGRIJPEN DAN SCHOTEN NU GA IK OP TIJD NAAR BED
OM NERGENS VOOR OP TE STAAN
NU BEN IK AAN HET TRAINEN
OM OPNIEUW TE WORDEN OVERREDEN
NU HEB IK NOG EEN WINTER OVERLEEFD
OM NOG EEN ZOMER ACHTER DE TRALIES DOOR TE BRENGEN
NU VERVLOEK IK HEN DIE VOOR MIJ BIDDEN
EN VIND RUST IN DE ARMEN VAN MIJN VIJAND
2020
Hier schreef ik over Gedichten 1; nu is er Gedichten 2.
Van het achterplat:
Yahya Hassan debuteerde in 2013 met de bundel Gedichten. Het (???, fv) sloeg in als een bom en hij werd een internationale (nog een taalfout, fv) literaire sensatie. In zijn gedichten, zonder uitzondering geschreven in kapitalen, komen het geweld binnen zijn migrantenfamilie, de mishandeling door zijn vader en het onvermogen van zijn moeder om in te grijpen aan de oppervlakte (tangconstructie, fv). Zijn poëzie bevat ook een woedende aanklacht tegen de islam in het algemeen en de hypocrisie die Hassan in het geloof waarnam (‘in het bijzonder’ vergeten, fv?).
In Denemarken verscheen eind 2019 Gedichten-2, dat (???, fv) eveneens vol lof werd ontvangen. In deze nieuwe gedichten schreef Hassan openhartig over de manier waarop zijn leven veranderde na het verschijnen van zijn explosieve debuut: over de politiebeveiliging, over achtervolgingen en vechtpartijen, over zijn tijd in de gevangenis en zijn opname in een kliniek. En over waanzin: over de waanzin in de wereld en de waanzin die hij zag in zichzelf.
Yahya Hassan overleed op 29 april 2020 op 24-jarige leeftijd.
Dat een gerenommeerde literaire uitgeverij als De Bezige Bij – ik maak zelf deel uit van de stal – zo’n tekst aflevert, vind ik onthutsend. Dat De Bezige Bij ook de tweede en laatste bundel van Hassan in vertaling uitgeeft, is dat natuurlijk niet. Maar dit vervolg is afschuwelijke poëzie van een waanzinnige, die alleen gelezen moet worden met besef van Hassans historie: een probleemjongen ontdekt het geschreven woord – in zijn geval de poëzie – als uitlaatklep voor en als stem van de immigratieproblematiek. Maar hij kan de druk van het succes niet aan en gaat om- in plaats van vooruitkijken. En als je omkijkt, ga je botsen. Daarna gaat het dan ook volledig mis, met zijn zelfgekozen dood als gevolg.
