vrijdag 21 augustus 2020
de hysterische liefde
1.
de chrysanten heeft hij in grote woede getekend
dat zie je er niet aan af
maar de punt van zijn potlood is nog nooit zo scherp geweest
dat is beangstigend hoe hij later zijn wijn drinkt
zijn sigaret rookt naar zijn nagels staart
aan de bloemen is niets te zien
maar waarom dan chrysanten?
waarom niet zomaar een bloem?
2.
hij loopt bij haar naar binnen
aarzelt even op de drempel
voor de vorm die doorzichtige pas op de plaats
opent zijn handen
alsof ja zo denkt hij
alsof hij zijn wapens aan haar voeten legt
dus alsof hij de bewijslast van zijn liefde
naar binnen duwt als een rol kamerbreed tapijt
3.
daar staat de man die voor zijn beurt spreekt
het woord liefde bungelt als een zelfgedraaide sigaret
in zijn mondhoek de man die met trillende
hand de kaarsen aansteekt de man die zijn hart
als een verstekeling in een vrouw smokkelt
zijn omhelzing is als een te strak aangetrokken das
zo’n man zien ze graag komen
zo’n kronkelende paling in een bak met zaagsel
4.
maar deze man weet niet zoveel van de liefde
hij stampt wat rond op die klossende voeten van hem
en probeert en passant een grand battement jeté
een soort masculiene sierlijkheid als voorspel
tot het ruigere werk maar het overtuigt niet echt
beter maar te gaan zitten en praten verwijzen naar andere
eerdere situaties waarin hij een figuur sloeg
waarin hij versierd met kransen iets probeerde uit te drukken
5.
ach met liefde heeft het niet eens zoveel te maken
het is eerder zoiets als het trekken van een ooglid
op de meest onverwachte momenten het trillen
van een neusvleugel op st. patrick’s day
tijdens een bezoek aan dublin waar hij
naartoe was gegaan om de liffey te horen stromen
omdat hij dacht dat hij dan het boek niet hoefde te lezen
dat het geluid van de rivier toereikend zou zijn
6.
maar dat was in een andere tijd in een tijd
dat er camelia’s op de velden stonden
een tijd die zich bij voorkeur hulde in antraciet
toen alles nog boos en blozend was
nu vallen er schaduwen op zijn hemelse kop
en neemt een windvlaag zijn hoed mee
nu fluit hij met gerimpeld voorhoofd een smartlap
en voelt hoe tranen opwellen uit zijn ondiepe hart
7.
nu is alles binnengehaald de bloemen staan in een vaas
gele chrysanten die poseren als hongerige grisettes
ach toen ach weet je nog ach oude stumper in je doorwoelde bed
de landkaart op je kuit vertelt van verre reizen glooiingen
in het hooggebergte waar je toen met iemand was
met iemand die is opgelost in de tijd en die je denkt te zien
als je ’s nachts in het donker staart ach hoe de tremor in je hand
je de lijnen aanreikt die haar gezicht langzaam onthullen
2020
Vervolg van gisteren.
Maar waarom dan chrysanten? Waarom niet zomaar een bloem? Chrysanten zijn bloemen die het goed doen in een rouwboeket en daardoor ook die symboliek hebben gekregen. Of andersom. Maar in onder meer Duitsland en Frankrijk staat de chrysiant ook voor waarheid. En de waarheid is in deze cyclus toch duidelijk dat er om de liefde te rouwen valt. Deze man is me toch een potje gekwetst en verbitterd.
Deze derde afdeling bestaat uit zeven keer acht regels. Ook die getallen kennen een symbolische betekenis: zeven kan staan voor inzicht en acht voor (op)nieuw begin(nen). Maar laten we vooral niet op die manier gedichten gaan lezen en genieten van de inhoud. Daarin valt genoeg te ontdekken. Zoals dat we Ullysses van James Joyce nog tegenkomen (in vers vijf): dat boek dat hij hoopte niet te hoeven lezen.
Deze bundel van Willem van Zadelhoff was een lust om te lezen.
