zaterdag 29 juni 2019
Vervolg van gisteren.
De dichter is maar blinde
vlier, hij kreunt en zingt
in de wind die in hem klimt
In juni bloeiden op dat plein papaver en gentiaan
(die elkaars geheime zwijgende geliefden zijn)
Demonische kweekgras-wortels mokten... Bloemkronen
lokten duizend plukkers uit hun schaduw
Woest doemden voerlieden op in hun maaidorsers
van steen waarvan de stenen wielen ratelden; hard
snerpten zwepen in de stenen hand van de menners
die neermaaiden de papaver en de gentiaan
De dichter is maar blinde
vlier, hij zwijgt en zinkt in de wind
die aan hem wringt
1990
Het is die bundel, In de kalkbranderij van het absolute (1990), die Alfred Schaffer verliefd maakte op de poëzie van Ter Balkt. Uit die bundel komt ook bovenstaand gedicht, geschreven naar aanleiding van de studentenopstand, april-juni 1989, in Peking op het plein van de Hemelse Vrede [*].
Schaffer:
Ter Balkt schuwt geen enkel onderwerp. Verbeten archiveert en verbeeldt hij. […] De motor onder al dat werk was naar eigen zeggen een geheel van onvrede, schaamte, eenzaamheid, schuwheid, diepe treurnis. Op de bodem van mijn ziel is een klein stroompje. De taal is bij me. Het stroomt vanzelf.
Het stroomt vanzelf. Bij Ter Balkt is de wereld in beweging. De lezer luistert naar en denkt mee met een intellect dat voelt, siddert […]. Treurt, gromt. En zingt. Niet over het eigen, armzalige ‘ik’ of over het gebrekkig lichaam, maar over de wereld.
[*]
De studenten eisen het recht openlijk kritiek uit te oefenen op de regering, zelf te kunnen bepalen wat voor werk men doet en vrij naar het buitenland kunnen reizen. Daarnaast dat niet-communistische partijen het recht krijgen in het openbaar op te treden, vrijheid van pers, vrijlating van politieke gevangenen, een eind aan de corruptie binnen de Communistische Partij en meer democratie.
Tijdens piekuren doen ongeveer 250.000 personen mee aan het vreedzame protest: men zingt liederen en maakt wensen kenbaar middels spandoeken en leuzen. Toch slaan de Chinese leiders het protest op 4 juni 1989 hardhandig neer met tanks en para-militairen. Tussen de 1.500 en 3.000 demonstranten overleven het niet; ruim 1.500 anderen worden gearresteerd. Acht van hen krijgen de doodstraf. De terechtstelling vindt, als afschrikmiddel, plaats voor het oog van duizenden toeschouwers.
Historisch beeld: de Tank Man.
De wereld is geschokt door het optreden van de Chinese regering, maar van sancties is nauwelijks sprake.
