Week 43 - Ida Gerhardt: Het distelzaad

Ik hoorde een vrouw; zij zeide tot haar kind,
zomaar op straat: ‘’t Was heel wat beter als
jij nooit geboren was.’ Het zei niets terug,
het was nog klein, maar het begon ineens
sleepvoetig traag te lopen; als een die
in ballingschap een juk met manden torst
en radeloos merkt dat zij zwanger is.
   In Babylon misschien of Nineveh. 

Ja, het wàs zwanger, zwanger van dat woord.
Dat was, in duisternis ontkiemd, op weg:
tot in het derde en vierde nageslacht.

1983


Dit prachtige gedicht van ida Gerhardt (1905-1997) kwam ik weer tegen en het raakte me diep zoals het me altijd diep heeft geraakt.

Een gedicht over de erfzonde. De zondigheid krijgt iedereen bij zijn geboorte mee. Het is het gevolg van de zondeval van het eerste mensenpaar. Door pasgeborenen onder te dompelen in water, reinig je lichaam en geest en spoel je alle zonden weg.

Volgens Protestanten dan, die de doop beschouwen als een afwassing van de zondige aard van de mens. Dit in tegenstelling tot de Rooms-Katholieke leer, die beweert dat er altijd sporen van de erfzonde resten, waardoor de mens tot het kwade geneigd blijft. Vandaar de biechtleer.
En vandaar de keuze – nota bene tot in de jaren zestig aan toe - om ongedoopte katholieke kinderen – in duisternis ontkiemd - te begraven in ongewijde aarde. Hoe wreed kun je zijn.

Het gedicht is als motto opgenomen in Maaike Meijers-biografie van F. Harmsen van Beek. Lees hier verder.