donderdag 28 juni 2018
Hoe vinden we elkaar?
Neem een vorm aan, en wijk ervan af.
Grijp een toeschouwer, en vermaak de afstand als ondenkbaar.
Spuw een streep op straat, en maak het veilige ridicuul.
Bots op de nuance, alle nuances, drijf ze op de klippen.
Scherp een denken aan het lichaam, geef het een eindeloze horizon.
Verschijn op de radar, muteer, word een onmogelijk groteske vlek.
Kies een kant, kies honderd kanten, en maak ze openbaar.
Zoek het conflict, graaf je in, en koester het.
Vind een bedoeling, en wurg ze.
Vind een lichaam, hét lichaam, maak van het litteken een heidens symbool.
Bouw een omheining, vul ze met opvattingen, doodse ideeën en gal.
Sticht een midden en steek het in brand.
2017
Natuurlijk won Radna Fabias (zie hier en hier en hier) de C. Buddingh’-prijs voor het beste poëziedebuut. Een andere genomineerde besprak ik ook al: Dean Bowen (zie hier). De Vlaamse dichter Arno Van Vlierberghe (Gent, 1990) kwam ik pas op het spoor door zijn nominatie met Vloekschrift.
De achterkant:
Vloekschrift is het residu van een kaalslag, het stoffige overschot van een experiment in complete ontvorming. De heersende logica is die van de woekering, de wildgroei. Anonieme netwerken dijen koortsachtig uit, nestelen zich diep in de genetische code van het paniekerige lichaam, het kanonnenvoer. Via kankercellen, duister goederentransport en ongeduldig kapitaal worden de grenzen van een genadeloze kill zone uitgestippeld. Een jachtveld van extreme machtsverhoudingen waarin vuile subjecten speuren naar leefbare vormen, verse methodes en, bovenal, wanhopige vitaliteit.
Dat klinkt allemaal veel zwaarder dan dat deze poëzie zich laat lezen. Oké, de vorm is ronduit schreeuwerig: een pamflet met lange verzen met precieze data en tijden – Donderdag 15 oktober 2015. 15/10/15; 18:15. Binnenkort is het winter. –, in grote zwarte letters en onheilspellende hoofdstuktitels – De zone, De situatie en De Methode – en nog dreigender dichttitels als De Bastaardkindgedichten, De Eurolinesgedichten en De Killzonegedichten.
Maar de inhoud is bovenal vitaal en expressief, humoristisch soms ook en zeker net zo kwetsbaar als Don Quichot wanneer die tegen windmolens vecht. Ook Arno Van Vlierberghe trekt ten strijde – tja, tegen wie en wat? In de eerste afdeling aanvankelijk vooral tegen zichzelf:
xxxxi. [in plaats van XLI, fv)]
Hier ligt de gek die met het westen dacht te sollen.
xxxxii.
Ik ben de grootste hypocriet van 2015.
????.
Je moet dit trouwens allemaal dronken lezen.
Maar van Bastaardkind naar Eurolines betekent ook dat hij zichzelf beschouwt binnen de politieke, economische, culturele en sociale situatie in België. Als mens en als dichter:
Ik voel mij dom en log en een copy cat van mijn vrienden die ook poëzie schrijven.
Ik weet het wel, ik kan mij en mijn varianten fêteren.
Ik wil gemeenschap, en toch winnen.
’Gewoon om te weten hoe het in de mond ligt’ schrijven, gewoon om te weten hoe
[…]
Allesomvattende poëzie?
Terugkeer van het discursieve, inclusieve epische gedicht in België?
Hehe, graag.
De Killzone gaat nog een stap verder: de ik – ja, ik was het – ontzielt daarin tot een Arno […] de wereld betredend als een hooligan het stadion.
[…] Anticharismatische Arno. Zachte Arno.
Hoogopgeleide Arno. Rijke Arno. Geile Arno. Perverse Arno. Lieve Arno.
In de tweede afdeling onderzoekt hij: Wat is de situatie? […] Op jacht in een veld van extreme machtsverhouding. Een Arno transformeert weer geruststellend naar de ik. Nou ja, geruststellend voor ons, maar (nog) niet voor hem:
Uitgesmeerd en blind beweeg ik me door de 24/7 op zoek naar rust. Naar slapende weerstand. Naar de economisch robuuste familie. [... ] Ik wou dat ik iets hoopvols te zeggen had, iets nuttigs. [... ] Wat is De Situatie? Er is niemand meer, er is niemand meer en ik ben alleen, ik ben alleen nu.
De derde afdeling kreeg De Methode als titel: vier korte gedichten – drie lyrisch als de eerste afdeling en eentje episch als het tweede deel – waarmee ook de eerste afdelingen op hun plaats vallen. Hij heeft willen breken met de traditie, met de systematiek, zowel in als buiten zichzelf, zowel in de persoon die hij is als in de dichter die hij wil zijn. Met de gedichtkeuze van vandaag eindigt de bundel.:
Neem een vorm aan, en wijk ervan af.
[…]
Bots op de nuance, alle nuances, drijf ze op de klippen.
[…]
Zoek het conflict, graaf je in, en koester het.
[…]
Vind een bedoeling, en wurg ze.
[…]
Bouw een omheining, vul ze met opvattingen, doodse ideeën en gal.
Sticht een midden en steek het in brand.
Hij heeft brandgesticht door zijn gedachten om te zetten in experimentele poëzie. Dit alles om los te breken uit en stem te geven aan de benauwing die hem de mond snoerde, als mens en zeker ook als dichter.
