woensdag 06 juni 2018
Onze namen smeulen van je na
i/
Ik ben geboren Arowak
ben van dit land, 5000 jaar geleden, geboren
was hier voor europeanen die geen naam dragen
in mijn oorspronkelijke tongval
ik ken de verhalen van dit water voordat het water voor plantages was
de ziel van mijn volk
misschien even als waren wij vergeten in je boeken, werden wij
de eersten aan het werk gezet maar dit lijf niet gebouwd op de lasten
die jij het opdrong
de littekens in het land te menden, want ik weet nog van je
heo het eerst de engelsen, toegegeven
hoe toen nederlanders, want ik weet
hoe je volken van niet hier bracht naar mijn huis waar nu afstand van
mijn hart en vingers in deze bodem
ii/
ik ben herboren tussen zwarte lichamen,
onder een dek, herboren, zag niet de oceaan die me bracht naar waar je
dit lijf wilde werken
tot de botten ontbloot
het schip uit zeeland was vigilante gedoopt
en wij zouden niet onszelf breken voor jou
we kaapten het schip
maakten van onszelf een vrijheid in het jaar van jullie vader 1780
volgde het water voorbij de plantage en de zes namen die wij onszelf
gaven
Marrons
wij zwerflandbouwden een leven op
en zie nog altijd mijn nazaten in de binnenlanden van Mama Sranan
iii/
Mannen maximaal 25 slagen
Vrouwen maximaal 15 slagen
Jongens maximaal 15 slagen
Meisjes maximaal 10 slagen
Kinderen……. de kinderen
iv/
het is de bodem die ik opeis, nu nog
er bestaat niet zoiets als gevonden land je ontdekkingen waren
ontmoetingen bezoedeld in bloed, in leugens, in roof, in mij
woeden nog altijd de stormen wilhelmus
ik mag niet vergeten wat jij kiest te negeren
mijn moeder geboren onder bekende vlag en wimpel, daarom ik hier
daarom ook mijn vader, want men weet niet dat er nog altijd
een nieuw amsterdam waar hij vandaan
het bezit van Berbice en Essequibo en Dernerara, maar als ik je vraag het
aan te wijzen op de kaart kijk je mij vragend aan
v/
ik neem het je niet kwalijk, maar ik neem het je kwalijk
jouw familie had geen slaven, maar de welvaart genoten
je schafte de slavernij af, maar deed me tien jaar langer werken
het is zo lang geleden, maar ik zie het in je straten vereeuwigd
het doet er niet meer toe, maar we dragen nog je namen
ik ben geboren, Dean Andrew Jake Bowen, uit gelaagde opmaak geboren
zoon van ook nederlandse bodem
en ik weet waarom
en jij nu ook
2018
Net als onder anderen Radna Fabias (zie hier en hier en hier), die zeker gaat winnen, is Dean Bowen genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs 2018, die wordt toegekend aan het poëziedebuut van het jaar.
Dean Bowen, uit gelaagde opmaak geboren in Rotterdam (en dus zoon van ook Nederlandse bodem), is hierboven de ik, die spreekt; elke lezer is de je, die wordt aangesproken op haar / zijn koloniale verleden en een stukje geschiedenis meekrijgt: de wreedheden (dit lijf niet gebouwd op de lasten die jij het opdrong), de opstand op de Vigilante [...] in het jaar van jullie vader 1780, het kunnen kiezen van eigen namen (Marron in plaats van slaaf), het aantal stokslagen (Kinderen… de kinderen), de namen van Nederlandse kolonies als Berbice en Essequibo en Dernerara…
Bokman heet de debuutbundel van de dichter die ook bekend is als performer. In 2015 won hij de Van Dale Spoken Award. Op podia moet taal vlammen, kun je zeggen Daarom ik hier en met zinsvolgorde spelen (niet de oceaan die me bracht naar waar je dit lijf wilde werken tot de botten ontbloot) om mij nog nadrukkelijker van mijn fouten te doordringen.
Fouten? Ja, want
ik neem het je kwalijk
jouw familie had geen slaven, maar de welvaart genoten
je schafte de slavernij af, maar deed me tien jaar langer werken
het is zo lang geleden, maar ik zie het in je straten vereeuwigd
[…]
ik ben geboren […] uit gelaagde opmaak geboren
zoon van ook nederlandse bodem
en ik weet waarom
en jij nu ook
