donderdag 17 mei 2018
De zwarte krul in je nek is mijn rijkdom
Mijn gedachte bereikt jou en de jouwe kruist de mijne
Je borsten zijn de enige bommen die ik bemin
De herinnering aan jou is het zoeklicht dat de nacht openbreekt
Kijkend naar de billen van mijn paard moest ik aan je heupen denken
Zie hoe de infanteristen zich kranten lezend terugtrekken
De hond van de ziekendrager komt terug met een pijp in zijn bek
Een bosuil rossige vleugels matte ogen jong kattenkopje en kattenpootjes
Een groene muis schiet weg tussen het mos
De rijst is verbrand in de veldketel
Dat betekent dat je op een heleboel moet letten
De megafoon brult
Verder weg richten
Verder weg richten liefde voor je geschut
Opstelling van het geschut zware cimbalen
Beroerd door dolverliefde cherubijnen
Ter ere van de God met de Heerscharen
Een kale boom op een heuvel
Het geronk van omhoogrijdende tractoren in de vallei
O oude negentiende–eeuwse wereld vol hoge schoorstenen zo mooi en zo puur
Mankrachten van onze eeuw
O kanonnen
Ontploffende hulzen van 75mm-granaten
Luid vroom de klokken
2017
Nog een bundel van Uitgeverij Vleugels: gedichten van Apolinary Kostrowicki (1880-1918), beter bekend als de auteur Guillaume Apollinaire. Om te bewijzen dat hij een echte Fransman was (en geen Pool, zoals zijn moeder, en geen Italiaan, zoals zijn vader) nam hij in 1914 dienst in het Franse leger. In 1916 kreeg hij een granaatscherf in zijn hoofd en ging weer schrijven. Maar hij bleef zwak, werd getroffen door de Spaanse griep en stierf, pas 38 jaar oud. De gedichten die hij in de loopgraven schreef, werden pas na zijn dood uitgegeven onder de titel Calligrammes.
Daar is bovenstaand gedicht er een van. Staat in Het raam gaat open als een sinaasappel, in vertaling van Kiki Coumans verschenen ter gelegenheid van de honderdste sterfdag van de dichter. Het komt uit die cyclus loopgraven-gedichten, wanneer de geur van sinaasappels allang is verdreven door die van brandend en smeulend mensenvlees. Je borsten zijn de enige bommen die ik bemin, staat in de derde regel. In een eerder gedicht denkt hij aan zijn zus: haar borsten hard als granaten.
Je hebt als soldaat zo dicht aan het front en zo ver van thuis inmiddels weinig fantasie nodig om opgewonden te raken: Kijkend naar de billen van mijn paard moest ik aan je heupen denken..
Bijzonder hoe doeltreffend vertaalster Kiki Coumans – ik prees haar hier al eerder – erin slaagt gedichten van meer dan honderd jaar naar onze tijd te trekken.
