dinsdag 10 april 2018
Vragen als wie zij zijn, waar ze naartoe gaan en waarom,
daar gaat het om, wat zij te maken hebben
met oude werelden waar graven, hertogen,
koningen, maarschalken, korporaals uit Bohemen
oorlogen konden bedenken en gehoorzame
onderdanen zingend mochten sneuvelen voor
enig komend hemelrijk. Hoe moeten zij
leven met het besef dat hun eigen kindertijd
doortrokken was van dood, dat uit de huizen
om hen heen buurtgenoten, speelgenoten van
dieffie-met-verlos, pinkelen, touwtjespringen,
met ouders, grootouders, ooms en tantes zijn
vergast in verre kampen? Hun ouders hebben toch
gezien hoe ze werden afgevoerd, hoe kunnen zij
bevrijding hebben gevierd met laffe spelletjes,
vlaggen en vroom gezang in parken en op pleinen?
Waarom zijn zij er nog wel, en hun familie,
en waar komt het peilloze zwijgen vandaan
waar ook de goede directeur met zijn gelijk
geen woorden voor heeft? Heeft hij de foto’s
niet gezien, ook niet die van de zwarte mannen
die in het land van de zo nobele bevrijders
als bizarre vruchten in de bomen hangen?
Omdat ze nu soldaat waren geweest
dachten ze dat ze gewoon mensen waren,
maar dat blijkt bij de vrede niet inbegrepen.
Moet W willen dat dit ook zijn wereld is?
It’s summer, the darkies are gay, croont Bing Crosby
in My Old Kentucky Home en daar hangen ze dan.
Terwijl Bing met de gevoelige slag in zijn stem
schalks doorzingt, moet W op zoek
naar andere namen, Green Pastures, Native Son,
waar deze directeur nog nooit van heeft gehoord.
2018
Nog verder terug:
Een nieuwe school (vandaar de verwijzing naar de directeur), waar je moet leren over de geschiedenis van oude werelden, terwijl juist de geschiedenis van de nieuwe wereld zoveel vragen oproept. Want hoe moeten zij leven met het besef dat hun eigen kindertijd doortrokken was van dood, […] dat uit de huizen om hen heen buurtgenoten, speelgenoten, […] met ouders, grootouders, ooms en tantes zijn vergast in verre kampen?
De zwarte mannen die [...] als bizarre vruchten in de bomen hangen… Dat is natuurlijk een verwijzing naar een gebeurtenis (en de foto ervan) die ik eerder in deze rubriek besprak, Ook dat beeld laat scholier W niet los, want moet W willen dat dit ook zijn wereld is?
