zaterdag 09 december 2017
Dronken en driftig van doem
loop ik ’s avonds door den haag
een ober vraagt: klopt er iets niet, meneer?
er klopt te weinig om het wie dan ook te zeggen
mijn dierbaarste dichter is ziek, toch schrijft
tekent en schildert hij zich boven wolken uit
‘ontaard blijven we, schoon nog niet
aan de aarde ontstegen, ook al
geven onze hemelse klanken gouden vleugels’
dat schreef hij me op 10 mei 1992
en: ‘ik ben blij dat mijn werk
je nog steeds wat blijft zeggen’
het gekste understatement na
veertig jaar vriendschap met luchtmens lucebert
‘er is een mooie rode draad gebroken in de ochtend’
zijn gouden vleugels hangen in de lucht voorgoed
1995
14 oktober van dit jaar overleed kunstschilder Oskar Lens (1930); anderhalve maand later stierf de auteur met wie Lens zowat zijn hele leven samenleefde, jaap Harten (1930).
Harten debuteerde in 1954 met poëzie; in latere jaren kwam er proza bij. Jaap Harten:
Ik ben begonnen als dichter. Proza was voor mij iets van de tweede rang. Ik heb heel lang het gevoel gehad dat ik niet buiten die magische cirkel van de poëzie moest komen. Op een bepaald moment merk je dat je in de poëzie vrij veel gezegd hebt. Er is een lyrische piek en als die voorbij is, krijg je òf zelfherhaling òf proza.
In 2011 bezorgde Hans Renders de driedelige uitgave met Hartens Verzameld werk: één bundel poëzie en twee bundels proza. Maar, zo meldt de achterkant van de cassette (en ook, nogal overbodig, de achterkant van elk deel):
Hans Renders las het werk van Harten, zo’n twintig boeken, en stelde er zijn keuze uit samen. Hij is ruimhartig maar ook onorthodox te werk gegaan. Als een sampelende Junkie XL haalde hij uit dit rijke reservoir wat hem van pas kwam. Gedichten werden geselecteerd en de roman Madame Tussaud in Berchtesgaden (1972) werd van een omvangrijke roman teruggebracht tot een mooie faction-novelle. Met deze bewerking van een kritisch liefhebber staat dit oeuvre er weer fris bij.
Alle keren dat ik dit las en de titel Verzameld werk zag staan, vond ik dit geen compliment voor Jaap Harten: twintig boeken teruggeschrapt tot drie. Hopelijk heeft hij er zelf anders over gedacht.
Bovenstaand vers is het slotgedicht uit het poëziedeel, afkomstig uit Hartens laatste bundel, getiteld Nadruk verboden (1995). Een ode aan mijn dierbaarste dichter, luchtmens Lucebert (1924-1994), ter herinnering aan veertig jaar vriendschap.
