maandag 27 november 2017
[Beluister hier het origineel: Drs P, 1957]
[Zie hier: Drs. P bij Willem Duys (1964. Lied begint op 7.00.]
[Zie hier" Leen Jongewaard in Mens durf te leven (van Wim Ibo), 1963]
We hebben nou al sinds een maand of zeven
Een man die in de achterkamer woont
Je kunt met commensalen veel beleven
Maar zoiets is beslist nog nooit vertoond
Er ligt alweer een juffrouw in het trapportaal
Die onnatuurlijk om het leven is gekomen
Mijn vader zegt: “Dat heb je van die commensaal
Had jij die stiekemerd maar nooit in huis genomen”
Mijn moeder zegt: “Maar Jan
Het is zo'n keurig nette man
Zo rustig en beleefd
En die nooit dàt beschadigd heeft”
Maar ja, daar ligt die juffrouw in het trapportaal
Nu kan je zeggen wat je wil, maar zoiets is toch niet normaal
De huur betaalt hij steevast alle weken
Toch hadden wij hem liever niet gehad
Bij ons wordt anders niet zo nauw gekeken
Met commensalen heb je altijd wat
Nou ligt er weer een juffrouw in het trapportaal
Die op afschuwelijke manier is overleden
Mijn moeder zegt: “Maak toch niet zo'n schandaal
Want iedereen heeft toch zijn eigenaardigheden?”
Maar vader neemt het niet
Hij zegt: “Dat is de vijfde griet
Wat heb ik aan die gein?
Dat kost maar zeep en terpentijn
't Is geen gezicht, zo' n juffrouw in het trapportaal
En vrijheid blijheid, daar niet van, maar zoiets is niet meer normaal”
Als iemand eens een dame wil ontvangen
Dan is er in principe geen bezwaar
Maar niemand kan het uiterste verlangen
We maken van ons huis geen abattoir
Er ligt weer net zo'n juffrouw in het trapportaal
En alle mensen komen thuis met rooie schoenen
En Coba moppert, want de loper wordt zo schraal
Als zij hem elke keer maar weer opnieuw moet boenen
Er wordt in onze buurt
Al veel gegiecheld en gegluurd
Dat krijg je met zo’n vent
Al sta je nog zo goed bekend
Hij moet maar weg, al is 't een goede commensaal
Zo'n juffrouw hoort in het kanaal en niet bij ons in ’t trapportaal
1958
Prachtige uitgave: Het Rotterdams Passé van Drs. P, met 21 van zijn liederen, gezongen door Heinz Hermann Polzer (1919-2015) zelf en door Jenny Arean, Adèle Bloemendaal, Mike Boddé, Liesbeth List, Kees Torn e.a. Bovenstaand lied staat er drie keer op: in uitvoeringen van Drs. P, Gerard Cox en (heel mooi!) Leen Jongewaard.
Allemaal liederen geïnspireerd door de Maasstad, waar Polzer van 1939 tot 1950 woonde en studeerde. De cd is samengesteld door Roland Vonk, met toelichtingen bij alle teksten. Over dit lied meldt hij onder meer:
Aanvankelijk heette dit nummer De commensaal, maar aangezien steeds minder mensen nog wisten wat een commensaal was – een kostganger, een huurder die mee-eet, heeft Polzer de titel veranderd in Trapportaal (en bij Wim Ibo dus Huisproblemen, fv). Rotterdam wordt in dit lied niet expliciet genoemd, maar de inspiratie vond de doctorandus wel degelijk in deze stad. […]
Gevraagd om een nadere plaatsbepaling van de inspiratiebron, heeft Polzer laten weten dat het bij het Zuidplein geweest zal zijn. […] “Ik besloot dit oninteressante stadsdeel eens te bezoeken. De vreugdeloze straten riepen de vraag op: hoe reageert men hier op iets schokkends? Al wandelend dacht ik aan een moorddadige commensaal."
Van het eind van het lied bestaan overigens meerdere varianten, meldt Vonk en verwijst daarbij naar de versie die Leen Jongewaard zong. Ook Drs. P zelf zette (in 1958, 1963 en 1966) verschillende eindversies op zijn eerste grammofoonplaatjes.
