vrijdag 13 oktober 2017
Het was een bleekblauwe avond in mei
toen ik mijn haas tegenkwam op de lege
landweg tussen twee onooglijke dorpen,
Een rammelaar, een moerhaas? Hij of zij
ging zeker foerageren. Onderworpen
aan een blinde evolutie, met vege
achterpoten staand in een schermbloemrijke
berm, sprong de domme haas tegen de maan
mijn lichten in (honderd jaar voorgeslacht
was niet genoeg om uit te leren kijken
voor auto's). Ik remde slingerend. Aan
een finale, wanhopige zigzag
begon de haas... (en verdomd, haas, je zweeft
tot boven mijn verstand en hangt daar hoog
boven het als git glinsterende asfalt:
weerspiegeld in je nat glanzende oog
je afgekoelde leger. En je valt,
valt naar beneden, gaat ervandoor, leeft)...
Maar in de onvoltooid verleden tijd
liet ik hem achter, met zijn kont aan flarden
in een hem onbegrijpelijke doodsstrijd.
Ik kwam levend thuis, maar jij, haas, verwarde
mijn gedachten. Was je al dood? En waarom
zou ik niet achterom over je stom
schokkend organisme heen gereden zijn?
Emblematisch misschien. Maar als het iets
betekende - mijn lafheid en jouw pijn,
en de lichte deuk in mijn oude auto -
wat betekende het dan voor mijn o zo
zwakke protest tegen het kosmische niets?
De garage was stikdonker en koud.
Ik deed het licht aan: verfpotten, gereedschap
en tuinmeubilair ontstonden. Een muis
in een vuilniszak vertelde een grap.
Ik vluchtte de keuken in en het huis
verrees rondom als cynisch zelfbehoud.
De hond was blij. Ik dronk, dronk, en mijn hart
liep over. 'Moge de nacht niet te zwart
voor je zijn! Hoor je de zilveren regen?'
Maar weet je, haas, die niet weet wie je bent,
de slaperigheid en het sentiment
hielden mijn mytische gedachten tegen.
De punt van mijn vulpen raakt nu het papier
als de zacht trillende neus van een zoogdier
de huid in de lege kom van mijn hand.
Wolf en aap zien de avond in de ramen:
onder geweldige hemellichamen
spelen de hazen met een causaal verband.
2017
Geen toeval natuurlijk: van de haas naar de haas. Zou bijzonder zijn als ik elke dag zo'n bruggetje kon maken, maar laat dat mooi meegenomen in plaats van een streven zijn.
De dichter rijdt een haas - een rammelaar, een moerhaas?- aan, laat die (in de onvoltooid verleden tijd) gewond achter in een hem onbegrijpelijke doodsstrijd. Waarom hielp de dichter de haas niet uit zijn lijden? Jij, haas, verwarde mijn gedachten. Het houdt hem bezig: mijn lafheid en jouw pijn. Het leidt tot dit gedicht: De punt van mijn vulpen raakt nu het papier...
Prachtig in taalgebruik. Door die terzines valt het nauwelijks op dat het gedicht van begin tot eind rijmt - soms gepaard, soms omarmend, soms over meer dan twee strofen heen. Prachtige ambiguë regels ook, zoals je zweeft tot boven mijn verstand (letterlijk en figuurlijk, fv) en hangt daar hoog...
Vers uit Het trouwservies, de nieuwe bundel van Benno Barnard, zoon van de dichter Guillaume van der Graft (pseudoniem van de theoloog Willem Barnard, 1920-2010), aan wie hij de bundel en het openingsgedicht wijdt.
Eerste keer dat Benno Barnard (1954) in deze rubriek aan het woord komt. Toch al lang een vooraanstaand dichter - en essayist en vertaler (van Engelse poëzie). En iemand die voorop loopt in het debat over de Islam. Toont zich daarbij een groot voorstander van de herwaardering van het Christendom, van een brede culturele opvoeding en van verdediging van tradtionele Westerse waarden en normen.
Barnard studeerde theologie - net als zijn vader dus, van wie hij ook de liefde voor het schrijven van poëzie meekreeg. Over die vader morgen meer. Door de zoon.
