zaterdag 10 juni 2017
bij Passendale in volle strijd
net voor een bom de aarde splijt
zit een soldaat die zachtjes schreit
in 't groene gras
niet bang zijn fluit een vogel stil
niet bang zijn ruist het struikgewas
niet bang zijn fluistert zacht
het gras
aan de oever van de IJzer
dromend van de zee
hij sluit zijn ogen, ziet het strand
kastelen bouwen in het zand
een kind is hij en bruinverbrand
alsof het gisteren was
zijn moeder lacht, palt zijn hand
aan de oever van de IJzer zit hij,
dromend van de zee
een krekel zingt, het licht verbreekt
net voor de nacht zijn ogen breekt
2017
Passendale. Dorp in West-Vlaanderen. Honderdduizeden soldaten stierven er tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze liggen begraven op Tyne Cot Cemetery.
Randy Newman schreef In Germany before the war. Geïnspireerd op de film, uit 1931, M van Fritz Lang. Daarin speelt Peter Lorre de kindermoordenaar Hans Beckert. Net zo'n man als die we kennen uit een lied van Hans Dorrestijn - da's voor een latere keer.
Raf Walschaerts van Kommil Foo trok de tekst helemaal naar de oorlog en naar die ene soldaat. Geen vertaling dus, maar een vrije bewerking. Daarom schrijf ik het lied aan hem toe en niet aan Randy Newman.
Practhige vondst om in de tweede regel de tijd stil te zetten: net voor een boom de aarde splijt. Wij weten dus al wat gaat komen, net zoals in dat prachtboek van Gabriel García Márquez: Kroniek van een aangekondigde dood. In de eerste regel weet je al dat Santiago Nasar de dag niet overleeft...
Aan de oever van de rivier de IJzer brengt de natuur de soldaat tot rust. Zijn huilen stopt en hij droomt van toen hij een kind was, zijn moeder hem bij de hand nam... En dat de nacht zijn ogen breekt, wisten wij al lang, maar hij heeft het nooit geweten, godzijdank.
