vrijdag 10 maart 2017
De wereld is wonderlijk leeg zonder jou.
Er staat maar zo weinig meer in.
De hemel is aldoor zo hinderlijk blauw.
Waarom? Wat heeft het voor zin?
De merel zit zachtjes te zingen in 't groen.
Voor mij hoeft-ie heus zo z'n best niet te doen.
De wereld kon vol van geluk zijn, maar nou:
leeg, zonder jou.
Dat zonder jou nog een lente bestaat
met ooievaars en met bloemen,
dat er een meidoorn in bruidstooi staat,
is zonder meer tactloos te noemen.
En wat is het nut van een lindelaan,
als wij er samen niet langs kunnen gaan?
Langs alle heggetjes bloeit wilde roos -
nutteloos, zinneloos.
De wereld is wonderlijk leeg zonder jou.
Er staat maar zo weinig meer in.
De hemel is aldoor zo hinderlijk blauw.
Waarom? Wat heeft het voor zin?
De merel zit zachtjes te zingen in 't groen.
Voor mij hoeft-ie heus zo z'n best niet te doen.
De wereld kon vol van geluk zijn, maar nou:
leeg, zonder jou.
1947
Annie M.G. Schmidt (1911-1995) noemt de wereld wonderlijk leeg zonder jou. Wie die jou is, wordt niet duidelijk, maar een geliefde is natuurlijk het meest aannemelijk gezien onder meer de zingende merel in 't groen, het samen-gaan (langs de lindelaan), de lente, de ooievaars en de meidoorn in bruidstooi. Gaat het lied over de gestorven of de vertrokken geliefde? Of mag je stellen dat bij een 'gewoon' afscheid alleen mijn wereld wonderlijk leeg is en bij de dood dé wereld? Dan is het hier dus toch een in memoriam.
Hoe dan ook: een treffende tekst met geen woord te veel, zeker als je beseft dat de eerste en derde strofe identiek zijn.
In deze rubriek heb ik het dinsdag, woensdag, donderdag en ook vandaag over de Annie M.G. Schmidt-prijs. Ik heb altijd veel kritiek op de jury gehad, ook op haar diplomatieke en modieuze keuzes. Iemand die de prijs al eens heeft gehad, komt niet gemakkelijk opnieuw in aanmerking, terwijl de beste liederenmakers - auteurs, componisten en vertolkers - toch lang dezelfden blijven.
Laat ik me in deze poëzierubriek beperken tot de liedauteurs. Jan Boerstoel (en hier en hier) kreeg de prijs in 1992 en 1996, maar de andere winnaars van de 25 jaar geleden (in 1991) ingestelde prijs waren altijd anderen. Ten aanzien van de nominaties voor 2016 zou dat betekenen dat Jan Rot (winnaar 2015) met Solidariteit niet opnieuw in aanmerking komt en Alex Roeka (en hier) (winnaar 1999) met Moeder evenmin. Dat bedoel ik met 'diplomatiek kiezen'.
Wat het modieuze kiezen betreft: de laatste jaren bevinden zich onder de genomineerden steeds liedauteurs van de jongste generatie, zoals Jan Beuving (winnaar 2012) en Yentl & De Boer (winnaar 2014). Nu zijn genomineerd: Maarten Ebbers (Annie Schmidt draait zich om in haar graf; SM-lied is zo voorspelbaar geschreven op het effectbejag), Flip Noorman (zelfs de ingezonden tekstversie van Als taal niet bestaat kan niet zonder taalfouten en de vergelijking met Ramses Shaffy raakt kant noch wal) en Kiki Schippers (en die beheerst het ambacht goed, maar ik vind haar Er spoelen mensen aan wel qua zeggingskracht, maar niet qua taalkunst behoren tot haar beste).
Blijft over: Wonderlijk, geschreven door Frans Mulder voor Simone Kleinsma. Een lied over een gestorven moeder die bezit neemt van je hoofd en hart op een onverwachts moment. De realiteit haalde de tekst vorige week in toen Kleinsma's man Guus Verstraete overleed. Heel triest, maar... dit is geen literaire liedtekst; de overdaad aan rijm en clichébeelden staat mij enorm tegen. Als dit lied wint, is het letterlijk een troostprijs.
Toch de prijs voor Alex Roeka zou ik zeggen. Dus... niet te diplomatiek jury, en gewoon de prijs geven aan het beste lied. Ik ben benieuwd!
