woensdag 07 december 2016
De bomen in het zuiden dragen vreemde vruchten
bloed op de bladeren en bloed aan de wortels
zwarte lijven bengelen in de zuiderse bries
vreemde vruchten hangen aan de populieren
Een landelijk tafereel in het gallante zuiden
uitpuilende ogen, verwrongen mond
de geur van magnolia zoet en fris
en dan plots de geur van brandend vlees
Dit zijn vruchten waarvan de kraaien plukken
waarvan de regen oogst, waaraan de wind zuigt
die rotten in de zon, die vallen van de bomen
dit is een vreemd en bitter ooft
(Vertaling: Karel D'huyvetters)
Door alle ophef rond Sylvana Simons en een walgelijke beeldmontage dook die beroemde foto weer op van het lynchen van de Afro-Amerikanen Thomas Shipp en Abram Smith, in 1930.
Lewis Allen (pseudoniem van de Joodse onderwijzer Abel Meeropol) schreef in 1937 een gedicht naar aanleiding van deze foto. Bitter Fruit was de aanvankeljke titel, later Strange fruit. Aan hun strop, vastgemaakt aan een oude populier, wiegen de twee lijken heen en weer in de avondwind. Dat deed Allan denken aan vreemdsoortige vruchten.
Het gedicht werd beroemd omdat het niet alleen een treffend fel protest is, maar de tekst met al zijn zeggingskracht ook eenvoudig is en daardoor onmiddellijk aansloeg bij een breed publiek.
Nog beroemder maakte Billy Holiday het in 1939 met haar bewerking van Strange Fruit. Die indringende vertolking vind ik een van de mooiste opnamen van de jazzzangeres. Zie hier. Later hebben ook Nina Simone, Diana Ross, Tori Amos, Jeff Buckley, Beth Hart, UB40 en vele anderen (onder wie ook onze Trijntje Oosterhuis) het lied gezongen, maar nooit zo mooi als Holiday.
Hieronder het originele gedicht van Lewis Allan en daarna nog een bewerking (tot sonnet) die ik tegenkwam:
Southern trees bear a strange fruit
Blood on the leaves and bloot at the root
Black bodies swinging in the Southern breeze
Strange fruit hanging from the poplar trees
Pastoral scene of the gallant South
The bulging eyes and the twisted mouth
Scent of magnolia sweet and fresh
And the sudden smell of burning flesh
Here is a fruit for the crows to pluck
For the rain to gather, for the wind to suck
For the sun to rot, for the trees to drop
Here is a strange and bitter crop
-----
Eigenaardig fruit hangt aan de bomen hier
bloed sijpelt nog uit dode aderen
dringt door in wortels, droogt op bladeren
een zwarte gedaante, hangend aan een populier
de mond staat scheeef, de ogen puilen blind
van uit hun kassen, het pastorale zuiden
de kraaien produceren krijsende geluiden
het schommelt zachtjes in de warme wind
de geur van magnolia's, zoet en onbevangen
dan plots de stank van smeulend vlees
men laat het ontbinden in zon en regen
merkwaardig fruit ziet men hier hangen
een bittere oogst van haat en vrees
in het zuiden hangen lijken langs de wegen
(Bewerking Bert Deben, 2007)
